Kosova, një preokupim i madh për Uashingtonin në dekada të kaluara, është përsëri në lajmet në SHBA.
Ish-zëvendëssekretari i Shtetit, Nicholas Burns, dhe ish-përfaqësuesi special për Kosovën në administratën e presidentit amerikan George W.Bush, Frank Wisner, kanë folur rreth takimit të 27 qershorit në Uashington ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.
Në një opinion në ‘Uashington Post’, ata thonë se ideja për një takim të tillë që nga fillimi ishte e gabuar dhe se takimi ka dështuar ende pa nisur, shkaku i propozim-aktakuzës së Speciales ndaj presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi dhe kryetarit të PDK-së Kadri Veseli për kinse krime lufte.
Që kur Kosova shpalli pavarësinë e saj në fillim të vitit 2008, me mbështetjen e fortë të presidentit George W. Bush, ajo është njohur nga një numër vendesh, por jo nga Serbia. Administrata Trump shpresonte të inkurajonte të dy udhëheqësit të linin mënjanë dallimet e tyre ligjore dhe politike dhe të fillojnë të punojnë drejt njohjes së ndërsjellë.
Ekipi i Trump po argumenton se një infuzion i investimeve private ndërkombëtare do të sigurojë një themel për një zgjidhje eventuale. Ky është një bast i madh nga një administratë që ka treguar pak interes për Evropën. Ekzistojnë disa probleme të mundshme me planin e Trump, dhe aktakuza kundër Thaçit duhet t’i ofrojë administratës një arsye shtesë për të rishqyrtuar qasjen e saj ndaj negociatave.
Sipas Burns dhe Wisner, Shtetet e Bashkuara dhe BE, për herë të parë në dy dekada, po udhëheqin fushata bisedimesh të ndara dhe shpesh konfliktuale, duke ngatërruar serbët dhe kosovarët. Kjo kërcënon të ngadalësojë përparimin përfundimtar drejt një marrëveshjeje.
Së dyti, BE ka një rast të fortë për të udhëhequr diplomatikisht, sesa Shtetet e Bashkuara.
Si vende të varfra të Ballkanit me infrastrukturë në kolaps dhe disa motorë rritjeje në ekonomitë e tyre, nevoja e tyre më e madhe është ndihma dhe investimet ekonomike evropiane dhe, në një moment të së ardhmes, shoqatë me ose anëtarësim në BE.
Burns dhe Wisner thonë se Shtetet e Bashkuara kanë një prani ekonomike shumë më të dobët në rajon. Sipas tyre, është e vështirë të mos dyshosh se njëra prej motiveve të Trump është e bezdisshme, duke pasur parasysh përbuzjen e tij të hapur dhe të turpshme për kancelaren gjermane Angela Merkel, për të refuzuar të punojnë ngushtë me aleatët evropianë.
Së treti, Ballkani është një ‘varrezë’ për kumtet diplomatike të profilit të lartë. Shumë në rajon dyshojnë se Trump dhe emisarët e tij kanë bërë detyrat e nevojshme për të prodhuar shumë më tepër sesa një opsion fotografik në Shtëpinë e Bardhë.
“Ne dyshojmë se motivi i vërtetë i Trump është të krijojë një marrëveshje të profilit të lartë, por jetëshkurtër për të forcuar arritjet e tij të holla të politikës së jashtme para zgjedhjeve të 3 nëntorit. Ka frikë se Trump përfundimisht mund ta shtyjë Kosovën të bëjë lëshime territoriale për Serbinë që do të ishte një precedent potenciali i zjarrit në rajonin e paqëndrueshëm të Ballkanit”, thuhet në opinion.
Burns dhe Wisner thonë se shtytja e Kosovës dhe Serbisë për të rivlerësuar kufijtë e tyre është një precedent i rrezikshëm që mund të dëmtojë marrëdhëniet midis Maqedonisë së Veriut dhe Greqisë, si dhe të zgjidhë marrëveshjen e Dejtonit në Bosnje.
Synimet e SHBA-së janë edhe më të rëndësishme tani që Rusia dhe një Kinë e re pohuese po kërkojnë të ndajnë Evropën dhe të acarojnë Evropën dhe Shtetet e Bashkuara në Ballkan. Mbështetja jonë për një prani të fortë, aktive të NATO-s në rajon është investimi më i mirë që mund të bëjmë për të siguruar paqen. Kërcënimi i administratës Trump për largimin e forcave amerikane nga misioni i NATO-s në Kosovë gjithashtu do të ishte një gabim serioz, thonë ata.
Nuk ka “rregullime të shpejta” në Ballkan. Trump duhet të rregullojë kursin e tij, të ulë ambiciet e tij dhe të hedhë bazat për një strategji të kujdesshme amerikane, përpara se të bëjë dëmtime shtesë për Ballkanin e brishtë dhe besueshmërinë tonë tashmë të dobësuar në Evropë, thonë Burns dhe Wisner.
Nicholas Burns është profesor në Universitetin e Harvardit dhe ish-sekretar i shtetit. Ai është një këshilltar i fushatës së kandidatit demokrat presidencial Joe Biden. Frank Wisner është këshilltar i vjetër në Squire Patton Boggs dhe ishte përfaqësues special për Kosovën në administrimin e presidentit George W. Bush./ Tv Malisheva
