Në fund të periudhës Eocene, përafërsisht 33 milionë vjet më parë, pati ndryshime të mëdha në planetin tonë. Temperaturat ranë ndjeshëm dhe mbulesa e akullit u zgjerua pothuajse në ekuator.
Ka pasur një zhdukje të madhe të specieve në kontinentin aziatik, por deri më tani këto ndryshime kolosale nuk duket se ndikojnë në biodiversitetin e Afrikës, i cili mbrohej nga nxehtësia e tropikëve. Kjo do të thotë, të paktën ne menduam kështu.
Sipas një studimi të botuar së fundmi nga shkencëtarët amerikanë, perceptimi i gabuar i zhvillimeve në Afrikë në fund të Eocenit ndodhi sepse ne nuk i shikuam të dhënat fosile në mënyrën e duhur, shkruan Science Alert.
Hulumtimi i tyre në Gadishullin Arabik dhe në të gjithë kontinentin afrikan gjatë asaj periudhe regjistroi një rënie të konsiderueshme të numrit të gjitarëve, me gati dy të tretat e diversitetit të tyre të zhdukur 30 milionë vjet më parë.
Ende nuk dihet se çfarë e shkaktoi humbjen e kësaj specie, por ka të ngjarë që shkaqet të jenë ndryshimet e temperaturës dhe aktiviteti intensiv vullkanik në zonë.
“Është shumë e qartë se pati një zhdukje të madhe dhe më pas një periudhë shërimi,” tha biologu Steven Heritage nga Universiteti Duke.
Pjesa më e madhe e asaj që dimë për ndryshimin e klimës në kalimin nga Eoceni në epokën tjetër, Oligoceni, vjen nga analizat e ndryshimeve të izotopit të oksigjenit nga sedimentet e dyshemesë së oqeanit dhe të dhëna të tjera rreth ndryshimit të niveleve të detit dhe rritjes së akullnajave.
Të dhënat nga niveli lokal mund të jenë pak të paqarta, dhe shkencëtarët pastaj mbështeten më shumë në modelimin dhe ekzaminimin e kujdesshëm të fosileve. Por edhe kjo jo gjithmonë ofron rezultate të caktuara. Nga njëra anë, ka dëshmi të rënies së numrit të disa llojeve në Afrikën Verilindore, siç janë paraardhësit e lemurëve modernë. Nga ana tjetër, disa kërkime kanë treguar se Afrika nuk përjetoi pothuajse asnjë ndryshim biologjik gjatë asaj periudhe.
Të dhënat fosile mund të jenë shumë problematike për sa i përket interpretimit të tyre. Ata nuk i lënë të gjitha llojet e mbetjeve të tyre të rregulluara dhe të ruajtura në një vend të përshtatshëm dhe lehtësisht të arritshëm.
Në këtë rast, shkencëtarët mblodhën të dhëna mbi fosilet që përfaqësonin pesë grupe gjitarësh, dy grupe brejtësish dhe dy grupe primatësh. Sipas kësaj mostre, ata ndërtuan një pemë familjare që tregon periudhën në të cilën këto kafshë u shfaqën dhe u zhdukën, dhe vëzhguan një humbje të konsiderueshme të specieve në Afrikë në Eocenin e vonë.
Studimi “Humbja e përhapur e prejardhjes së gjitarëve dhe diversitetit dietik në Oligocenin e hershëm të Afro-Arabisë” u botua në revistën “Communications Biology”. /TV Malisheva
