Ju mund të dëgjoni njerëz që flasin për sulme paniku dhe sulme ankthi sikur të jenë e njëjta gjë. Megjithatë janë kushte të ndryshme.
Sulmet e panikut vijnë papritmas dhe përfshijnë frikë të madhe dhe shpesh mbizotëruese. Sulmet e panikut shoqërohen me simptoma të frikshme fizike, të tilla si rrahje zemre, gulçim ose të përziera.
Edicioni i fundit i Manualit Diagnostik dhe Statistikor të Çrregullimeve Mendore (DSM-5) njeh sulmet e panikut dhe i kategorizon ato si të papritura ose të pritura. Sulmet e papritura të panikut ndodhin pa një shkak të qartë. Ato përcaktohen nga stresues të jashtëm, siç janë fobitë. Sulmet e panikut mund t’i ndodhin çdokujt, por të kesh më shumë se një mund të jetë shenjë e çrregullimit të panikut.
Simptomat e ankthit përfshijnë shqetësimin, stresin dhe frikën. Ankthi zakonisht lidhet me parashikimin e një situate, përvoje ose ngjarjeje stresuese. Mund të vijë gradualisht.
Mungesa e njohjes diagnostike të sulmeve të ankthit do të thotë që shenjat dhe simptomat janë të hapura për interpretim. Kjo do të thotë, një person mund të përshkruajë një “sulm ankthi” dhe të ketë simptoma që një tjetër nuk i ka provuar kurrë, pavarësisht se tregon se edhe ata kanë pasur një “sulm ankthi”.
Simptomat
Sulmet e panikut dhe ankthit mund të përjetohen si ndjesi të ngjashme sepse kanë shumë ngjashmëri fizike dhe emocionale. Njerëzit mund të përjetojnë sulm ankthi dhe paniku në të njëjtën kohë.
Mund të jetë e vështirë të dihet nëse ajo çfarë po përjetoni është ankth apo sulm paniku. Kini parasysh që:
Ankthi zakonisht lidhet me diçka që perceptohet si stresuese ose kërcënuese. Sulmet e panikut nuk vlerësohen gjithmonë nga faktorët stresues. Ato më shpesh ndodhin nga krejt papritur.
Ankthi mund të jetë i lehtë, i moderuar ose i rëndë. Nga ana tjetër, sulmet e panikut përfshijnë kryesisht simptoma të rënda. Gjatë një sulmi paniku, simptomat fizike janë shpesh më intensive sesa simptomat e ankthit.
Ndërsa simptomat e ankthit mund të nisin gradualisht, sulmet e panikut zakonisht vijnë papritur. Sulmet e panikut zakonisht shkaktojnë shqetësime ose frikë në lidhje me sulmin tjetër.
Simptomat emocionale
Ankth
– shqetësim
– stres
– frikë
Panik
– frikë nga vdekja ose humbja e kontrollit
– ndjenja e shkëputjes nga bota ose vetvetja
Simptomat fizike (të përbashkëta)
– rrahje të forta zemre
– dhimbje në kraharor
– gulçim
– ngushtësi në fyt ose ndjesi sikur po mbyteni
– tharja e gojës
– djersitje
– të dridhura ose nxehtësi
– mpirje ose ndjesi shpimi gjilpërash
– të përziera, dhimbje barku, shqetësime në stomak
– dhimbje koke
– të fikët, marramendje
Shkaqet
Sulmet e papritura të panikut nuk kanë shkas të qartë të jashtëm. Sulmet e pritshme të panikut dhe ankthit mund të shkaktohen nga gjëra të ngjashme. Disa shkaktarë të zakonshëm përfshijnë:
– punë stresuese
– situata sociale
– fobi
– kujtesa e përvojave traumatike
– sëmundje kronike
– tërheqja nga alkooli, droga
– kafeina
– problemet e tiroides
– ilaçe dhe suplemente. /TV Malisheva
