Sëmundja Chagas është një infeksion i transmetuar nga insektet gjakpirëse e njohur si triatomin mbi të cilin shkaktohet paraziti Trypanosoma cruzi. Ajo u emërua sipas mjekut brazilian Carlos Chagas, i cili zbuloi sëmundjen në 1909.
Nëse nuk trajtohet, mund të shkaktojë probleme të mëdha në zemër, por edhe probleme të sistemit tretës, dhe përfundimisht mund të çojë në vdekje.
Sëmundja Chagas transmetohet nga kontakti me jashtëqitjet ose urinën e një insekti të infektuar. Triatomin transmeton parazitë dhe zakonisht jeton në muret e shtëpive, depove ose pulave në zonat rurale. Ata janë aktivë gjatë natës dhe e sulmojnë viktimën e tyre me një goditje, gjatë së cilës depozitojnë jashtëqitje. Pas kësaj personi i prekur e përhap atë më tej në poret e lëkurës ose në gojë dhe hundë, dhe pastaj jashtëqitjet e infektuara hyjnë në gjak.
Përveç kësaj, në disa raste, paraziti mund të transmetohet nga ushqimi që përmban parazitin, duke transferuar gjakun e infektuar, por gjithashtu duke transmetuar nënën e infektuar te fëmija i porsalindur, si dhe duke transplantuar një organ të infektuar.
Si ta njohim sëmundjen e Chagas?
Kjo sëmundje ka dy faza. Në fazën akute, e cila zgjat nga disa javë deri në disa muaj pas vetë infeksionit, simptomat janë të lehta dhe mezi vërehen. Shenjat e para janë ndryshimet në lëkurë – ënjtje vjollcë e qepallës së njërit sy. Ju gjithashtu mund të kini:
ethe
dhimbje koke
ngjyra e zbehtë e lëkurës
nyjat limfatike të zgjeruara
dhimbje barku ose gjoksi
vështirësi në frymëmarrje
Në këtë fazë, gjëja më e rëndësishme është vrasja e parazitëve me ilaçe, dhe simptomat do të tërhiqen. Nëse kjo fazë nuk trajtohet, ndodh një fazë kronike.
Faza e dytë ndodh dhjetë deri në njëzet vjet pas fillimit të infeksionit, në të cilën parazitët sulmojnë zemrën dhe sistemin tretës. Në këtë fazë është tepër vonë për të vrarë parazitin, por simptomat trajtohen në vend të kësaj. Rreth 30 për qind e pacientëve zhvillojnë çrregullime të zemrës, ndërsa 10 për qind e tyre kanë probleme me sistemin e tretjes. Aritmitë e zemrës apo edhe ndalimi i zemrës mund të ndodhin disa vjet pas infektimit.
Kur është e nevojshme të vizitoni një mjek?
Nëse keni udhëtuar në Amerikë, ku ndodhet ky parazit dhe keni shfaqur disa nga simptomat, duhet të vizitoni një mjek. Është e rëndësishme të informoni mjekun tuaj për udhëtimin tuaj të mëparshëm. Diagnostikimi bëhet në bazë të testeve të gjakut, një njolle të hollë ose të trashë. Mund të kryhet edhe ekzaminimi i organeve të caktuara që preken, siç janë nyjat limfatike.
Si trajtohet sëmundja Chagas?
Gjëja më e rëndësishme është vrasja dhe heqja e parazitëve nga trupi në fazën akute, dhe kjo arrihet me ilaçe, nifurtimox ose benznidazole. Në fazën kronike, trajtimi është simptomatik, më saktësisht trajtimi i simptomave. Kështu, përdoren ilaçe kundër insuficiencës së zemrës, stimulues kardiakë, transplantime të zemrës ose operacione të sistemit tretës./TV Malisheva
