Hardhuca bëhet “e çmendur” dhe e dhunshme derisa nënshtron një vakt akrepi, zbulon një studim i ri.
Kur një geko me brez perëndimor (Coleonyx variegatus) kafshon prenë e tij të akrepit, ai vazhdimisht fshikullon kokën nga njëra anë në tjetrën, duke e përplasur akrepin në tokë pa pushim.
Geko është “kafsha më pak frikësuese që ndoshta keni takuar ndonjëherë”, tha në një deklaratë autori kryesor Malachi Whitford, i cili kreu studimin si pjesë e doktoratës në ekologji në Universitetin Shtetëror të San Diegos (SDSU). “Por më pas ata shohin një akrep – ata shkojnë si në mënyrë të tërbuar.”
Sipas studimit të ri, kjo qasje e dhunshme mund t’i japë gekon njëfarë mbrojtjeje nga thumbuesit helmues të akrepave.
“Kafshët si vrapuesit e rrugës, krokodilët dhe disa mishngrënës gjitarësh dihet se imobilizojnë gjahun e tyre përmes lëkundjeve, por ky është përshkrimi i parë i detajuar i gekove me shirita që tundin akrepat”, tha Whitford për Live Science.
Gekot me brez perëndimor jetojnë në pjesë të thata të Amerikës së Veriut perëndimore dhe janë të gjata rreth 15 centimetra. Zvarranikët kryesisht hanë insekte, por herë pas here ushqehen me akrepa Smeringurus mesaensis.
Bashkautori i studimit dhe profesori i biologjisë në SDSU (dhe këshilltari i diplomuar i Whitford-it) Rulon Clark së pari vëzhgoi gekon që godiste akrepat në vitet 1990, kur ai ishte një asistent kërkimor universitar që punonte në një zonë shkretëtirë pranë Yuma, Arizona.
Whitford, tani një profesor i shkencës mjedisore pranë Kolegjit të Komunitetit Clovis në Fresno, Kaliforni, tha se kur studiuesit vendosën ta hetonin më tej këtë, “u bë shumë e qartë se gekot do të bënin lehtësisht sjelljen e lëkundjes kur paraqiteshin me një akrep”.
Pasi të kryhej lëkundja, gekot i gëlltitnin shpejt akrepat në disa gllënjka, tha Whitford. “I gjithë procesi përfundoi në vetëm pak sekonda”, shtoi ai.
Shkencëtarët filmuan gekon me 1200 korniza në sekondë ndërsa kafshët përndiqeshin dhe kapnin akrepa dhe pre jo helmuese. Ata kryen 21 sprova në të cilat nëntë geko iu dhanë akrepa për të ngrënë dhe 10 prova në të cilat tetë geko hëngrën pre jo akrepi.
Duke përdorur teknologjinë digjitale të gjurmimit, shkencëtarët hodhën në hartë lëvizjet e kokës së gekove kornizë për kornizë, duke matur variabla të tilla si shpejtësia dhe nxitimi, ndërsa geko tundi akrepat përpara dhe mbrapa më shumë se dhjetë herë në vetëm disa sekonda.
Gekot rrotulluan kokat dhe trupin e tyre andej-këtej në një lëvizje ciklike në mënyrë që të godasin akrepat në tokë, zbuloi studimi.
Ka disa mënyra në të cilat lëkundjet e akrepave mund t’i bëjnë ata më të sigurt për të ngrënë gekon, thanë shkencëtarët në studim. Një mundësi është që dridhja i bën të pa lëvizur akrepat; por vetëm rreth 62% e akrepave ishin të palëvizshëm pasi u tronditën.
Shumica e gekove që iu dhanë akrepa – rreth 90% – u thumbuan gjatë takimeve të tyre, por është e mundur që lëkundjet e akrepave të ulnin ashpërsinë e pickimeve të tyre ose të pengonin akrepin të jepte një ngarkesë të plotë helmi, sipas studimit.
Të gjitha lëkundjet dhe përplasjet mund të jenë gjithashtu një përpjekje për të thyer thumbin e akrepit.
Gjetjet u botuan në “Biological Journal of the Linnean Society”, transmeton Live Science.
