Pasojat e një pandemie të zgjatur, një luftë e nisur nga Rusia dhe sanksionet mbi Ukrainën do të ndikojnë negativisht në ekonominë maqedonase.
Banka Botërore (BB) pret që rritja ekonomike në Maqedoninë e Veriut të ngadalësohet në 2.7 për qind në vitin 2022 dhe GDP reale do të arrijë nivelet para pandemisë deri në mes të vitit.
Raporti gjashtëmujor ekonomik për Ballkanin Perëndimor thekson se faza akute e krizës pritet të lehtësohet në tremujorin e dytë të vitit 2022, edhe nëse efektet e sanksioneve për luftën në Ukrainë vazhdojnë në 2022 dhe 2023.
Sektori i energjisë, bujqësia dhe industria e automobilave do të goditen më shumë nga sektorët e tjerë. Zgjatja e luftës në Ukrainë do të ulë më tej kërkesën e jashtme, do të rrisë çmimet e mallrave kryesore dhe të energjisë, do të prishë lëvizshmërinë dhe do të vonojë investimet.
Sipas Bankës Botërore, ky skenar do të çonte në rritje edhe më të ulët të të ardhurave fiskale, si dhe rritje të kërkesave për mbështetje fiskale dhe rritje të kostove të financimit. Deficiti fiskal i vendit pritet të mbetet i lartë në vitin 2022 në përputhje me mbështetjen e vazhdueshme nga kompanitë dhe familjet për të zbutur ndikimin e krizës energjetike dhe krizës së lidhur me Ukrainën.
Çrregullimet e lidhura me tronditjen e zgjatur pandemike, lufta në Ukrainë, ndërprerjet e zgjatura të zinxhirit të furnizimit, presionet në rritje të pagës minimale që përkeqësojnë presionet e tjera inflacioniste, situata politike dhe kriza energjetike vazhdojnë të tendosin perspektivën e vendit.
“Rritja e pasigurisë politike dhe vonesa e negociatave të pranimit në BE, në mes të krizës së energjisë dhe shëndetit, mund të çojnë në një oreks më të dobët për reformat e nevojshme për të nxitur rritjen e mundshme dhe për të konsoliduar financat publike”, tha Banka Botërore.
Shtrëngimi i kushteve financiare globale, sipas raportit, mund të ndikojë në mundësitë dhe kostot e financimit për Maqedoninë e Veriut në të ardhmen e afërt. Një plan për të përshpejtuar rritjen, që synon zhvillimin e kapitalit njerëzor, tranzicionin e gjelbër dhe digjitalizimin, mund të shihet si pozitiv, i cili mund të nxisë rritjen e mundshme.
Banka Botërore rekomandon forcimin e qëndrueshmërisë së financave publike në afat të mesëm dhe fokusimin në adresimin e sfidave strukturore, duke përfshirë kapitalin njerëzor të ulët dhe në rënie, kornizat e dobëta rregullatore, politikën e konkurrencës, gjyqësorin, produktivitetin e ulët dhe rritjen e migracionit.
Qeverisë do t’i duhet të rishikojë dhe racionalizojë ndihmën shtetërore për të adresuar çështjet e qëndrueshmërisë fiskale dhe për të ofruar mbështetje më të synuar për ekonominë vendase.
Banka Botërore beson se përpjekjet për reforma strukturore duhet të përputhen me Agjendën e Gjelbër dhe të mundësojnë një kalim drejt karbonit të ulët dhe emetimeve të reduktuara të gazeve serrë.
/TV Malisheva
