Ka shpresë për duhanpirësit, por vetëm nëse ata e lënë duhanin. Kjo mund të shpjegojë shkurtimisht hulumtimin e fundit të publikuar mbi “kursimin” e kancerit të mushkërive te duhanpirësit afatgjatë.
Shkencëtarët pretendojnë se mushkëritë kanë një aftësi pothuajse “magjike” për të riparuar disa nga dëmtimet e shkaktuara nga pirja e duhanit – por vetëm atyre që ndalojnë këtë varësi në kohë u jepet shansi, transmeton TV Malisheva
Konkretisht, mutacionet e qelizave që çojnë në kancer të mushkërive mendohet të jenë të përhershme dhe dëmi i bërë mbetet pas ndërprerjes së pirjes së duhanit.
Por zbulimi befasues, botuar në revistën ‘Nature’, dëshmon se ka qeliza që mund të shmangin dëmet që vijnë nga pirja e duhanit dhe më pas mund të “rregullojnë” mushkëritë pasi të ndalen. Ky efekt është vërejtur edhe te pacientët që pinin çdo ditë një kuti për 40 vjet para se të hiqnin dorë përfundimisht nga cigaret.
Mijëra kimikate në tymin e duhanit dëmtojnë dhe ndryshojnë ADN-në në qelizat e mushkërive, duke i shndërruar ato nga të shëndetshme në kanceroze.
Studimi zbuloi se kjo ndodh në mushkëritë e duhanpirësve edhe para se dikush të ketë kancer. Në fakt, shumica e qelizave të marra nga rrugët e frymëmarrjes së duhanpirësit janë treguar se kanë pësuar mutacion për shkak të efektit të duhanit dhe kanë përmbajnë deri në 10,000 ndryshime gjenetike.
“Ata mund të mendohen si “bomba mini-kohore” që sulmojnë qelizat dhe presin ‘goditjen’ tjetër për t’i bërë ata përfundimisht të preken nga kanceri,” tha Kate Gowers, studiuese e UCL.
Por gjithashtu u raportua se një pjesë e vogël e qelizave mbetën të paprekura nga ky efekt i dëmshëm.
Tani për tani, është e paqartë se si një pjesë e vogël e qelizave arrijnë të shpëtojnë nga shkatërrimi gjenetik i shkaktuar nga pirja e duhanit, por studiuesit thanë se ato dukeshin se ishin “bllokuar në një bunker bërthamor”.
Sidoqoftë, pasi dikush ndalon pirjen e duhanit, janë këto qeliza që shumohen dhe zëvendësojnë ato të dëmtuara në mushkëri. Njerëzit që braktisnin duhanin, deri në 40 për qind të qelizave të tyre dukeshin sikur ata që nuk kishin pirë kurrë duhan.
“Ne ishim plotësisht të papërgatitur për këtë konstatim,” tha Peter Campbell nga Instituti Sanger për BBC News.
Ai shtoi se ekzistojnë disa qeliza “magjike” që plotësojnë muret e rrugëve të ajrit pas ndërprerjes së duhanit.
“Ne zbuluam se pacientët që ndaluan pirjen e duhanit edhe pas 40 vjetësh kishin rigjeneruar qelizat që ishin plotësisht të ekspozuara ndaj duhanit, por gjithsesi mbetën të paprekura. Studiuesit nuk kanë arritur ende të vlerësojnë se sa mund të rregullohen mushkëritë, sepse studimi u përqendrua në rrugët e frymëmarrjes kryesore sesa strukturat e vogla të mushkërive, ku oksigjeni që thithim nga ajri hyn në mushkëri,” thonë shkencëtarët.
Kanceri i mushkërive është në të vërtetë një sëmundje malinje kryesisht e duhanpirësve.
Më shumë se 80 për qind e të gjithë kancereve të mushkërive ndodhin te duhanpirësit.
Për shkak se sëmundja zbulohet më së shpeshti në fazën metastatike, në përgjithësi është e pashërueshme, transmeton KosovaPress.
Ekspertët pajtohen që vetëm ndërprerja e duhanit është mënyra e duhur për të luftuar këtë sëmundje kryesisht vdekjeprurëse.
“Është me të vërtetë motivuese që njerëzit të braktisin duhanin, pasi e kanë përfitimin e dyfishtë për të parandaluar më shumë dëme në qelizat e mushkërive dhe duke u dhënë mundësinë për të zëvendësuar qelizat e dëmtuara me ato më të shëndetshme”, thotë Rachel Orritt nga Cancer Research në Britani të Madhe.
