Duke përdorur një përzierje të taktikave të teknologjisë së lartë dhe të Luftës së Ftohtë, aktivistët ukrainas dhe institucionet perëndimore kanë filluar të demaskojnë propagandën e Rusisë, duke qarkulluar informacione rreth luftës së Ukrainës midis qytetarëve rusë për të mbjellë dyshime për llogaritë e Kremlinit.
Përpjekjet vijnë në një moment veçanërisht urgjent: Moska duket se po përgatitet për një sulm të ri në Ukrainën lindore që mund të rezultojë në mënyrë shkatërruese të përgjakshme për të dyja palët, ndërkohë që raportet në rritje të mizorive e bëjnë të qartë brutalitetin e taktikave të Kremlinit, shkruan NY Times.
Ndërsa Rusia paraqet një version të sanuar të luftës, aktivistët ukrainas kanë dërguar mesazhe duke theksuar korrupsionin dhe paaftësinë e qeverisë në një përpjekje për të minuar besimin në Kremlin.
Radio Evropa e Lirë, një organizatë lajmesh e financuar nga SHBA, por e pavarur e themeluar dekada më parë, po përpiqet t’i shtyjë transmetimet e saj më thellë në Rusi.
Artikujt e saj në gjuhën ruse publikohen në kopjet e faqeve të saj të internetit të quajtura “pasqyra”, të cilat censuruesit rusë i kërkojnë në një lojë me aksione të larta të goditjes së nishanit. Numri i audiencës është rritur gjatë luftës pavarësisht censurës.
Organizatat amerikane po promovojnë gjithashtu përdorimin e softuerit që u lejon qytetarëve rusë të kërcejnë mbi murin e ri të zjarrit të ngritur nga Kremlini për të kontrolluar qasjen në internet.
Përpjekjet përballen me barriera të larta ndërsa Kremlini forcon kontrollet mbi gazetarët dhe internetin, duke miratuar ligje që kanë detyruar mbylljen e mediave të pavarura, si Echo of Moscow.
Presidenti Vladimir Putin po bën gjithçka që mundet për t’i mbajtur rusët në errësirë për luftën më të madhe tokësore të Evropës që nga viti 1945, me viktima që mbeten kryesisht të pa raportuara në mediat ruse të lajmeve.
Qeveria ruse është fokusuar veçanërisht në kufizimin e raporteve të viktimave të luftës. Në njoftimin e saj më të fundit zyrtar, në fund të marsit, Rusia raportoi 1.351 vdekje ushtarake, ndërsa vlerësimi i fundit i inteligjencës amerikane, i cili u nda me Kongresin ditët e fundit, e vendos numrin në 4.000 deri në 5.000.
Por plasaritjet në fasadën e Moskës kanë filluar të shfaqen. Të enjten, zëdhënësi i Kremlinit pranoi se Rusia kishte pësuar “humbje të konsiderueshme”.
Pas fillimit të luftës në shkurt, Putin filloi të ngrejë një mur mbrojtës në internet të ngjashëm me atë të Kinës për të bllokuar disa faqe lajmesh ruse dhe perëndimore dhe rrjete të mediave sociale. Rusët ende mund të vizitojnë Google dhe YouTube, por shumë burime perëndimore të lajmeve janë etiketuar si “agjentë të huaj”.
Një qeveri autoritare nuk duhet të mbajë një mur zjarri të përsosur për ta mbajtur publikun e saj në një flluskë propagande. Shumë rusë i marrin lajmet e tyre nga televizioni dhe radioja e kontrolluar nga shteti. Dhe disa analistë rusë argumentojnë se shumica e qytetarëve mbështesin qeverinë për arsye përtej dietës së tyre të lajmeve dhe duan të besojnë linjat e Kremlinit.
Zyrtarët e inteligjencës amerikane thonë se kjo është arsyeja pse shtyrja e informacionit në Rusi dhe arritja e popullatës më të gjerë është kaq e vështirë.
Megjithatë, zyrtarët amerikanë dhe evropianë thonë se përpjekja e të huajve për t’u marrë rusëve fakte rreth luftës është e rëndësishme.
Tani për tani, Putin dhe pushtimi mbeten të njohura në Rusi, sipas sondazheve, megjithëse analistët paralajmërojnë se masa të tilla të qëndrimeve ruse nuk janë të besueshme, kryesisht sepse shumë njerëz kanë frikë të bëjnë deklarata kundër luftës. Policia ka arrestuar mijëra protestues dhe shumë njerëz vetëcensurojnë komentet e tyre për Ukrainën.
Ka shenja të hershme se përpjekjet për të prishur murin e propagandës mund të funksionojnë, tha një zyrtar i lartë i inteligjencës perëndimore, i cili si zyrtarë të tjerë të sigurisë foli në kushte anonimiteti për të diskutuar vlerësimet e klasifikuara ose të ndjeshme të qeverisë.
Dhe një kompani amerikane e analizave të të dhënave, FilterLabs.AI, e cila ka gjurmuar ndjenjat ruse në bordet e mesazheve në internet dhe forume të tjera në internet, thotë se ka matur ankthin në rritje midis rusëve për skicën dhe viktimat e luftës. Putin kohët e fundit nënshkroi një dekret që urdhëronte rreth 134.500 rekrutët, megjithëse Ministria e Mbrojtjes tha se ata nuk do të shkonin në Ukrainë.
“Ne mund të jemi në një pikë kthese në ndjenjën ruse drejt pushtimit fillestar të Ukrainës, kur Rusia u përpoq të pushtonte të gjithë vendin,” tha Jonathan D. Teubner, shefi ekzekutiv i FilterLabs.