Ndonjëherë është e vështirë të shikosh jetën e fiseve të izoluara në mbarë botën. Shumë prej tyre fshehin me kujdes zakonet e tyre, në mënyrë që bota të mos i dënojë ose të përpiqet të ndryshojë mënyrën e jetesës që ata kanë ushqyer me shekuj.
Ndryshe nga shumica, fisi i lashtë Himba ka tërhequr fotografë për vite me radhë, në mënyrë që ata të mund të tregojnë praktikat e tyre të veçanta rituale në të gjithë botën. Kjo është pikërisht arsyeja pse ky popull është sot fisi më i fotografuar në botë.
Himba u vendos në rajonin e pafalshëm Kunene në veriperëndim të Namibisë dhe zhvilluan perandori të vërteta blegtorale. Ata mbarështojnë dele dhe dhi, dhe numri i bagëtive përcakton pasurinë e tyre. Ata gjithashtu jetojnë me kultura shiu, si misri dhe meli, dhe e konsiderojnë mishin dhe qumështin e tyre si më të mirët në botë.
Ata shkëmbejnë produktet me miell, barishte dhe mjaltë, dhe vetëm herë pas here shesin bagëti për para. Disa anëtarë të fisit janë të punësuar në rezervatet natyrore. Është interesante se të gjitha paratë e fituara i ndajnë me pjesën tjetër të fisit. Edhe pensionet e të moshuarve të tyre janë para të grumbulluara që po mblidhen për të ardhmen e brezave të rinj.
Gratë Himba kujdesen për bukurinë e tyre në një mënyrë shumë të pazakontë. Ndryshe nga zonjat moderne që blejnë kremra dhe preparate të ndryshme kozmetike për ta bërë lëkurën e tyre të shkëlqyeshme dhe të butë, gratë Himba mbledhin përbërës për ritualet e bukurisë në natyrë. Kremi më i famshëm i ditës i këtyre femrave interesante është otijze, një pastë e kuqe e krijuar nga përzierja e yndyrës shtazore dhe pigmentit okër.
Gratë Himba lyejnë lëkurën dhe flokët e tyre me këtë përzierje për të mbrojtur veten nga klima e ashpër e shkretëtirës dhe për të theksuar bukurinë e tyre. Otjize gjithashtu i mbron nga insektet, dhe ndonjëherë shtojnë rrëshirë aromatike në pastën për të tërhequr burrat me “aromën simpatike të natyrës” dhe për të krijuar një familje. Para së gjithash, kjo praktikë kozmetike simbolizon ngjyrën e kuqe të pasur të tokës dhe gjakut – thelbi kryesor i jetës së këtij komuniteti, i cili është edhe ideali i bukurisë në shoqërinë e tyre.
Edhe pse jetojnë në harmoni (me njëri-tjetrin, por edhe me natyrën), ka dallime të thella mes burrave dhe grave. Gjatë historisë, problemi më i madh i fisit Himba ishte thatësira, e cila ndikoi në jetën e tyre të përditshme. Uji ishte jashtëzakonisht i vlefshëm, kështu që ata vendosën një ligj që thotë se vetëm burrat mund ta përdorin ujin për qëllime higjienike.
Sot, një nga problemet më të spikatura të grave Himba është se ato nuk kanë qasje në ujë për t’u freskuar, dush, larë flokët apo rrobat. Për të ruajtur higjienën, këto gra lahen në tym çdo ditë. Ata e vendosin qymyrin që digjet në një tas të vogël me barishte dhe presin që tymi i dendur të dalë nga muret e tasit.
Kur ngrihet tymi, gratë përkulen mbi tas dhe presin që pikat e djersës të fillojnë të derdhen në trup. Ata e konsiderojnë këtë praktikë të pazakontë si pastrim dhe që tymi të jetë sa më gjatë në kontakt me trupin e tyre, zakonisht mbështillen me një batanije të trashë dhe presin derisa të djersiten shumë. Misionarët që janë shoqëruar me këto zonja të veçanta thonë se lëkura e tyre mban erë shumë të mirë.
Gratë dhe vajzat zakonisht kryejnë punë më intensive fizike sesa burrat dhe djemtë. Për shembull suvatojnë shtëpitë, bartin ujë për nevojat e të gjithë fshatit, mbledhin dru zjarri, kujdesen për hardhinë, gatuajnë, bëjnë bizhuteri, punojnë artizanale, kujdesen për fëmijët… Pra, gratë Himba. bëjnë pothuajse gjithçka që kërkon jeta e përditshme, dhe burrat janë vetëm përgjegjës për rritjen dhe kujdesin e bagëtive, therjen dhe pjesëmarrjen në këshillat me kryetarët e fshatrave.
Himba janë animistë dhe qenia e tyre supreme quhet Mukuru. Ata komunikojnë me të përmes tymit të zjarrit të shenjtë që ngrihet në qiell dhe kështu u mundëson atyre të komunikojnë me paraardhësit e tyre. Ata u tregojnë atyre se çfarë kanë bërë mirë dhe çfarë duhet të bëjnë më mirë dhe kështu u japin udhëzime për një jetë korrekte. Një zjarr i shenjtë digjet në çdo fshat dhe nga tymi mund të kuptoj se mes kujt anëtarësh të fisit ka lindur dashuria.
Burri mesatar Himba ka dy gra. Vajzat, zakonisht 10-vjeç, martohen me burra të zgjedhur nga baballarët e tyre. Edhe pse kjo praktikë është e ndaluar në Namibi, ajo është ende e përhapur në mesin e fisit Himba. Pas dasmës – djali bëhet anëtar i plotë i komunitetit të tyre, dhe vajzat duhet të lindin një fëmijë në mënyrë që të pranohen si anëtarë të plotë të shoqërisë.
Përkundër faktit se shumica e Himbos jetojnë një mënyrë jetese të veçantë, ata janë ende një nga fiset më dinamike shoqërore në botë. Ata bashkëjetojnë dhe komunikojnë me kultura më të zhvilluara dhe pranojnë me kënaqësi tendencat e reja. Ata shpesh udhëtojnë për të blerë në supermarketet dhe farmacitë lokale, kështu që mund të konkludojmë se ky fis i veçantë ka arritur të gjejë një vijë midis edukimit të kulturës dhe zakoneve të tyre dhe përshtatjes me botën moderne./TV Malisheva
