“Burrat dhe gratë janë të prirë ndaj narkolepsisë si një gjendje kronike dhe simptomat fillojnë të shfaqen në fëmijëri, adoleshencë ose moshë të re (shtatë deri në 25 vjeç), por gjithashtu mund të shfaqen në çdo kohë të jetës.”
Narkolepsia karakterizohet si një gjendje kronike e lidhur me gjumin dhe megjithëse nuk është aq e zakonshme sa çrregullimet e tjera të gjumit, mund të prishë seriozisht jetën e dikujt. Sipas Institutit Kombëtar të Çrregullimeve Neurologjike dhe Stroke (NINDS), ky është një çrregullim në të cilin njerëzit përjetojnë përgjumje të rëndë dhe të përhershme gjatë ditës.
Për shembull, nëse ndonjëherë e gjeni veten në një situatë ku lodhja ju kapërcen, ose ju zë gjumi pa paralajmërim, mund të keni probleme me narkolepsinë. Simptomat e narkolepsisë mund të shfaqen në çdo kohë në jetën e një personi dhe janë më të zakonshme në fëmijëri, adoleshencë ose në moshë madhore të hershme.
Më së miri mund të përshkruhet si një çrregullim neurologjik kronik që ndikon në aftësinë e trurit për të kontrolluar ciklet e gjumit dhe zgjimit, kështu që mund të ndiheni të pushuar pas zgjimit, por shumë të përgjumur për pjesën më të madhe të ditës dhe shpesh zgjoheni shpesh gjatë natës, sipas NINDS.
Narkolepsia mund të ndikojë në aktivitetet e përditshme, madje është e mundur që të bini në gjumë në mes të disa aktiviteteve si vozitje, të ngrënit ose të folurit. Shfaqet dobësi e papritur e muskujve në gjendje zgjimi, për shkak të së cilës personi bëhet i paaftë për lëvizje, madje përjeton halucinacione të ngjashme me gjumin dhe paralizë të plotë pak para gjumit ose menjëherë pas zgjimit.
Në një cikël normal të gjumit, një person hyn në fazën e gjumit REM pas 60 deri në 90 minuta, dhe njerëzit me këtë gjendje shpesh hyjnë në gjumë REM shpejt, brenda 15 minutave pasi bien në gjumë.
Gjithashtu, dobësia e muskujve ndodh gjatë zgjimit ose mund të mungojë edhe gjatë gjumit. Nëse nuk trajtohet ose diagnostikohet, narkolepsia mund të ndërhyjë në funksionet sociale, psikologjike dhe njohëse, si dhe në punën dhe aktivitetet sociale.
Numri dhe ashpërsia e simptomave që një person mund të përjetojë ndryshon. Ka një gamë shumë të gjerë simptomash – nga përgjumja deri te të gjitha ato specifike që përfshijnë humbjen e tonit të muskujve, sulmet e gjumit, halucinacionet… Narkolepsia është një problem gjatë gjithë jetës që zakonisht nuk përkeqësohet me kalimin e moshës.
Simptomat më të zakonshme janë përgjumja e tepërt gjatë ditës, katapleksia, paraliza e gjumit dhe halucinacionet.
Gjumi i tepërt gjatë ditës shfaqet te të gjithë njerëzit me këtë problem dhe është simptoma më e dukshme.
Pra, sado që të flini gjatë natës, ju merrni sulme gjumi dhe një ndjenjë përgjumjeje, ndërsa midis këtyre sulmeve keni një nivel normal të zgjimit, veçanërisht nëse bëni aktivitete që ju tërheqin vëmendjen.
Katapleksia është një humbje e papritur e tonit të muskujve, e cila, ndërsa një person është zgjuar, çon në dobësi dhe humbje të kontrollit vullnetar të muskujve. Te disa njerëz ndodh rrallë, dhe të tjerë mund të përjetojnë deri në disa sulme në ditë.
Sipas Institutit Kombëtar të Çrregullimeve Neurologjike dhe Stroke (NINDS), krizat mund të jenë të lehta dhe përfshijnë vetëm një ndjenjë momentale dobësie të lehtë, siç është rënia e qepallave, dhe krizat më të rënda mund të përfshijnë kolapsin e plotë të trupit gjatë të cilit individët nuk mund të lëvizin, flasin ose mbani sytë hapur.
Por, megjithatë, ata mbeten të vetëdijshëm për gjithçka, gjë që i dallon nga pavetëdija./TV Malisheva
