Dy anije luftarake amerikane po kalojnë nëpër ngushticën e Tajvanit, ka njoftuar Marina amerikane.
Ky është operacioni i parë i tillë që ndodh që kur tensionet midis Tajvanit dhe Kinës u rritën pas një vizite të kryetares së Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA Nancy Pelosi në Tajvan në fillim të këtij muaji.
SHBA dhe marina e tjera perëndimore kanë lundruar në mënyrë rutinore përmes ngushticës vitet e fundit.
Kina reagoi ndaj vizitës së Pelosi duke mbajtur stërvitje ushtarake në zonë.
Të dielën, Ministria e Mbrojtjes e Tajvanit thotë se zbuloi 23 avionë kinezë dhe tetë anije kineze që operonin rreth Tajvanit.
Midis avionëve të zbuluar, shtatë kaluan vijën mesatare të ngushticës së Tajvanit – një pengesë jozyrtare midis Tajvanit dhe Kinës.
Uashingtoni thotë se dy kryqëzorët e tij me raketa të drejtuara – USS Antietam dhe USS Chancellorsville – po demonstrojnë lirinë e lundrimit nëpër ujërat ndërkombëtare.
Pekini i sheh veprime të tilla si provokuese dhe pohon se ishulli i Tajvanit është një pjesë integrale e territorit kinez.
Të dielën, ushtria e saj tha se po monitoronte përparimin e dy anijeve, duke mbajtur një gatishmëri të lartë dhe ishte gati të mposhtte çdo provokim.
Marina amerikane tha në një deklaratë se transiti përmes ngushticës së Tajvanit demonstroi “angazhimin e Shteteve të Bashkuara për një Indo-Paqësor të lirë dhe të hapur”.
“Këto anije kaluan transit përmes një korridori në ngushticën që është përtej detit territorial të çdo shteti bregdetar”, thuhet në deklaratë.
Ministria e Mbrojtjes e Tajvanit tha se anijet po lundronin në drejtim të jugut dhe se forcat e saj po vëzhgonin, por se “situata ishte si normale”.
Tajvani është i vetëqeverisur, por Kina e sheh atë si një provincë të shkëputur me të cilën do të bashkohet përfundimisht, me forcë nëse është e nevojshme.
Tajvani është bërë një tjetër pikë e ndezur mes Uashingtonit dhe Pekinit në vitet e fundit, me SHBA-në që ecin në një litar të ngushtë diplomatik për këtë çështje.
SHBA i përmbahet politikës “Një Kinë” – një gur themeli i marrëdhënieve diplomatike të dy vendeve që njeh vetëm një qeveri kineze – dhe ka lidhje formale me Pekinin dhe jo me Tajvanin.
Por ajo gjithashtu mban një marrëdhënie “të fortë jozyrtare” me ishullin. Kjo përfshin shitjen e armëve për Tajvanin për t’u mbrojtur.
Tajvani ka kushtetutën e tij, udhëheqës të zgjedhur në mënyrë demokratike dhe rreth 300.000 trupa aktive në forcat e tij të armatosura. SHBA nuk ka lidhje zyrtare me Tajvanin, por ka një ligj që i kërkon t’i sigurojë ishullit mjetet për t’u mbrojtur./TV Malisheva
